Mức chiết khấu dầu thô của quốc gia này bán cho Trung Quốc đã tăng lên mức cao nhất trong hơn một năm qua, cạnh tranh gay gắt với dầu Nga.
Ảnh minh họa
Theo Reuters, mức chiết khấu đối với dầu thô Iran bán cho Trung Quốc đã tăng lên mức cao nhất trong hơn một năm. Điều này diễn ra trong bối cảnh các lệnh trừng phạt mới từ phương Tây cùng hạn ngạch nhập khẩu thắt chặt khiến nhu cầu của các nhà máy lọc dầu độc lập tại Trung Quốc suy yếu.
Cụ thể, mức giá chào bán dầu thô nhẹ của Iran hiện thấp hơn hơn 8 USD/thùng so với giá chuẩn ICE Brent giao tháng 12 — tăng đáng kể so với mức chiết khấu khoảng 6 USD hồi tháng 9 và 3 USD hồi tháng 3. Một số nguồn tin thương mại cho biết giá thầu thậm chí giảm tới gần 10 USD/thùng khi người mua muốn bù đắp rủi ro bị trừng phạt và các khả năng chậm trễ tại cảng Trung Quốc.
Diễn biến này diễn ra sau làn sóng trừng phạt mới từ Mỹ, Anh và Liên minh châu Âu (EU) nhằm vào các mạng lưới năng lượng của Iran và Nga, bao gồm cả một số nhà máy lọc dầu, cảng biển và công ty vận tải của Trung Quốc bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu bị trừng phạt.
Các biện pháp trừng phạt mới khiến hoạt động hậu cần trở nên phức tạp hơn và làm gia tăng rủi ro cho nhóm nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc – còn được gọi là “teapot refineries”. Nhiều nhà máy trong nhóm này đã cạn hạn ngạch nhập khẩu dầu thô cho năm 2025 và đang chờ đợt phân bổ mới dự kiến vào tháng 11, dẫn đến việc giảm mua trong ngắn hạn.
Đồng thời, nguồn cung dầu từ Nga – quốc gia cũng đang chịu trừng phạt – dồn mạnh vào thị trường giao ngay, khiến giá dầu Iran chịu áp lực giảm thêm. Một thương nhân Trung Quốc nhận định với Reuters: “Nguồn cung quá nhiều và thị trường đang mất phương hướng.”
Dữ liệu từ công ty phân tích Kpler cho thấy, xuất khẩu dầu thô của Iran sang Trung Quốc (hiện chiếm khoảng 14% tổng lượng nhập khẩu của nước này) đã giảm xuống còn 1,2 triệu thùng/ngày trong tháng 9. Con số này thấp hơn mức trung bình 1,38 triệu thùng/ngày của năm nay.
Các nhà máy lọc dầu độc lập tại Trung Quốc thường mua dầu Iran thông qua các mạng lưới chuyển hàng từ tàu sang tàu (ship-to-ship) và các lô hàng được đổi nhãn thương hiệu hoặc ẩn danh tính nguồn gốc, nhằm né tránh trừng phạt.
Một cuộc điều tra gần đây của Reuters cũng phát hiện một phần trong “đội tàu ngầm” chuyên chở dầu Iran và Nga có liên quan đến công ty bảo hiểm Maritime Mutual (New Zealand). Công ty này bị cáo buộc che giấu danh tính các tàu chở dầu bị trừng phạt; khách hàng của họ được cho là đã vận chuyển ít nhất 18 tỷ USD dầu Iran kể từ năm 2018.
Bất chấp sức ép, Bộ Dầu mỏ Iran khẳng định các lệnh trừng phạt của phương Tây là “bất hợp pháp” và tuyên bố sẽ tiếp tục duy trì hoạt động xuất khẩu sang Trung Quốc cùng các thị trường châu Á khác.
Theo ước tính của giới phân tích, gần 90% lượng dầu xuất khẩu của Iran hiện đang được chuyển đến Trung Quốc, phần lớn thông qua hình thức trung chuyển trên biển và lưu trữ ngoài khơi.
Vào đầu tháng 10, Bộ Tài chính Mỹ tiếp tục mở rộng danh sách trừng phạt, bổ sung hơn 50 cá nhân, tổ chức và tàu thuyền liên quan đến hoạt động buôn bán dầu khí của Iran. Đây là vòng trừng phạt thứ tư dưới thời Tổng thống Donald Trump nhằm vào các nhà máy lọc dầu Trung Quốc vẫn tiếp tục mua dầu Iran.
Theo Reuters
