Người dân quốc gia Tây Á này đang chuyển sang vàng như một công cụ phòng ngừa lạm phát, lệnh trừng phạt và sự mất giá của đồng rial.
Đối với người dân Iran đang cảm thấy lo lắng sau cuộc xung đột 12 ngày với Israel hồi tháng 6, tài sản an toàn nhất giờ đây chính là vàng. Trong bối cảnh lạm phát phi mã, đồng rial lao dốc và nguy cơ trừng phạt quốc tế quay trở lại, vàng được xem là hàng rào đáng tin cậy nhất.
Các nhà buôn tại chợ Grand Bazaar ở Tehran cho biết chỉ cần xuất hiện thêm tin tức về cơ chế trừng phạt của Liên Hợp Quốc, đồng rial giảm giá, hay căng thẳng khu vực leo thang là người dân lại đổ xô mua “tài sản giữ giá”, bao gồm USD, vàng, bạc, kim cương, tiền điện tử và một phần nhỏ cổ phiếu. Những dạng tài sản này dễ lưu trữ, có thể mang theo khi xảy ra khủng hoảng – điều người Iran đặc biệt quan tâm khi nhiều người lo ngại nguy cơ chiến sự có thể bùng phát trở lại.
Mansour, 28 tuổi, chủ cửa hàng vàng bạc, cho biết nhu cầu tăng mạnh chưa từng thấy. “Hai tuần qua, tôi đã bán 6 kg vàng cho khách hàng thông thường. Đây là điều chưa bao giờ xảy ra”, Mansour nói. “Ai cũng vội vàng mua vì sợ tiền tiết kiệm mất giá”.
Trong mùa hè, 1 gam vàng 18K được giao dịch khoảng 115 triệu rial (gần 100 USD). Giá vàng miếng vượt hơn 1.000 USD; bạc thỏi 1 kg gần 2.000 USD. Riêng cuối tuần trước, giá vàng miếng tại Iran lần đầu tiên vượt mốc 1,2 tỷ rial. Báo chí Iran cũng ghi nhận bạc thỏi loại nhỏ 100 gam đang trở thành “kênh đầu tư nhập môn” cho các gia đình trung lưu.
Fatemeh Parsa, 47 tuổi, cho biết bà tiếc nuối vì đã dùng khoản thừa kế mua căn hộ tại Tehran. Mặc dù bất động sản vẫn có giá trị ở một số khu phố tại Tehran, nhưng các khoản vay ngân hàng và tiền tiết kiệm của người dân vẫn không theo kịp giá cả leo thang. “Nếu mua vàng, tài sản của tôi tăng mạnh hơn nhiều”, bà nói. “Giờ tôi thấy đầu tư bạc cũng đáng giá, nhất là cho tương lai của con”.
Trong khi đó, nhiều hộ gia đình khá giả lại phải bán bớt tài sản để duy trì cuộc sống. Amir Ramezani, một nhà buôn vàng lâu năm, nói rằng nhiều người đang phải bán vàng, trang sức.
“Thu nhập hiện tại không còn đủ để duy trì mức sống trước đây. Họ phải bán tài sản để cầm cự”.
Tiền kỹ thuật số từng là nơi trú ẩn tài sản. Nhưng sau khi Mỹ siết hoạt động giao dịch của người Iran, vàng và bạc càng được ưa chuộng. Vàng được ví như “đồng tiền không quốc tịch” vì giá trị toàn cầu, tính ổn định và khả năng chấp nhận ở mọi quốc gia, khác với tiền pháp định chỉ có giá trị trong phạm vi quốc gia phát hành
Tầng lớp giàu có hơn thì đang chuyển hướng sang đá quý, kim cương và các loại đá quý nhỏ vốn dễ cất giấu và mang theo. Các cửa hàng kim hoàn tại Tehran và Mashhad ghi nhận nhu cầu tăng cao đối với đá quý cỡ nhỏ – vốn chỉ dành cho giới kinh doanh, nhưng nay trở nên phổ biến đối với tầng lớp trung lưu khá giả.
Nền kinh tế Iran gặp khó do các lệnh trừng phạt làm tắc nghẽn dòng vốn và cản trở hoạt động sản xuất. Đối với người muốn chuyển tài sản ra nước ngoài, ngoại tệ và vàng vẫn là con đường khả thi nhất.
Ngoài yếu tố tài chính, còn có nỗi lo khó nói thành lời, đó là phải mang theo tài sản khi xung đột nổ ra. Trong cuộc chiến 12 ngày, hàng chục nghìn cư dân Tehran đã rời thành phố, đổ về vùng quê hoặc lên phía bắc biển Caspi. Khi đó, nhiều nơi quá tải, máy ATM hết tiền hoặc không hoạt động. Người dân cần mang theo bất kỳ tài sản nào có thể quy đổi ngay.
Ahmad, 49 tuổi, một thương nhân vải, cho biết ông đang bán hết số hàng tồn kho và chuyển toàn bộ tài sản sang vàng và ngoại tệ.
“Tôi không thể mang theo nhà hay xe. Nhưng 2 tháng nay, tất cả tiền nhàn rỗi tôi đều chuyển thành ngoại tệ và vàng”, ông nói. “Trong tình huống khẩn cấp, tôi cần có tài sản mang theo nếu phải rời đi”.
Theo Washington Post
